Jeneratör sistemi projesi, yeni kurulan tesislerin enerji hesaplamasına uygun olarak hazırlanan projedir. Hali hazırda kurulu olan ancak jeneratör sistemi sonradan ilave edilen tesislerde de proje çizimi mutlaka yapılmalıdır. Jeneratör sistemi kurulurken, tesisin ihtiyacı olan güç belirlenerek hesaplama yapılır. Jeneratör sistemi projesi mevcut trafolara adapte olarak çalışan jeneratörler için konunun uzmanları olan Mühendisler tarafından çizilir. Projede Mühendislik deneyimi, oldukça önemlidir. Özellikle imalata yönelik faaliyet gösteren bir yapının, jeneratör sistemi kurulurken, Mühendisin deneyim ve tecrübesi, projenin değerlerine doğrudan etkili eder. Hatalı çizilen projenin bedeli, özellikle imalat sektöründe yüklü maliyetler getirebilir. Yönetmeliğin içerdiği tüm şartları yerine getirmiş, ayrıntıları ile hesaplanmış jeneratör sistemi projesi, en sağlam projedir

 Jeneratör Projesinin Aşamaları

Jeneratör sistemi projesi iki teknik aşamada hazırlanır. Bunlardan ilki, hali hazırda aktif olan sistemin jeneratör projesidir. Diğeri, yeni tesisler için kurulacak olan, jeneratör projesidir. Teknik detaylar ve enerji sarfiyatı belirlendikten sonra Elektrik-Elektronik Mühendisi, jeneratör sistemi projesini çizmeye başlar. Proje değerlerine sahip jeneratör, belirlenen alana kurulur, deneme çalışması ile sistemin çalışma değerleri ölçümlenir. Proje değerlerinde sapma görünmüyorsa; projenin ruhsatlandırma aşamasına geçilir. İş güvenlik şartlarına uygun olarak kurulmuş jeneratör projesini resmi kayıt altına almak için, enerji dağıtım firmasının belirlediği kriterler ölçüsünde ruhsat projesi çizilir ve onaya sunulur. Kurum tarafından onaylanan ruhsata sahip jeneratör sistemi projesi, tüm gerekli yasal koşullara sahip olarak tesise teslim edilebilir.

Jeneratör sistemi ile ilgili yönetmelik nedir?

 Jeneratöre ihtiyaç duyan tüm tesisler için kurulacak olan jeneratör, yetkili kurumlar tarafından belirlenmiş tüm yönetmelik şartlarına uygun olmalıdır. Amaç, kapsam ve tanımı olarak jeneratör sistemi projesi için uyulması gereken yönetmelik kuralları şunlardır:

 -Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 02-09-1988 Tarih ve 19917 sayılı elektrik enerjisi İmdat grupları ve oto prodüktör tesisleri ruhsat yönetmeliğine uygun ruhsata sahip olmalıdır.

– Projede yer alan jeneratör sisteminin ses düzeyi, Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen gürültü düzeyini aşmamalıdır.

 -Projeye konu olan jeneratör sisteminin, teknik değerlendirme ve analiz raporları, ilgili kurullar tarafından onaylanmış olmalıdır.

Jeneratör Sistemi Projesinin Tesisat Koşulları

Jeneratör sistemi projesi, konuya vakıf uzman Mühendisler tarafından oluşturulmalıdır. Çünkü projeye sonradan yapılacak ilaveler veya değişimleri yapabilmek, oldukça zordur. Hem zaman, hem de para kaybı demektir. Jeneratörün kurulacağı alanda öncelikle altyapı ve tesisat değerlerini belirlemek, oldukça önemlidir. Sistemin tesisatı hazırlanırken yol gösterici verirler jeneratör sistemi projesinin tesisat koşullarıdır.

Bunlar:

 -Proje yetkilisinin diploma örneği

– Jeneratör kurulumunun yapılacağı alanın, mimari projesi

 -AG kısa devre hesap çizelgesi.

 -Akım kontrol hesap

 -Keşif raporlarının özeti

 -Vaziyet planı

-AG gerilim düşümü hesabı

 Havalandırma sisteminin hesap raporu

 -Tesisat kablo ve kanal detayları

 -AG tek hat şeması

 -Montaj planı

 -Yangından korunma sistem planı

 -Genel teknik şartname

 -Jeneratör teknik şartnamesi

 -Topraklama planı ve hesabı

 Bu koşullar, jeneratör sistemi projesi doğrultusunda kurulan sistemin, güven ve verimli çalışabilmesi için gereklidir.

Jeneratör sisteminin çalışma aşamaları

Trafodan doğrudan gelen enerjinin, frekans değerleri düştüğü an, o hatta kurulan jeneratör sistemi start alır ve yükü beslemeye başlar. Her jeneratörün uyum cihazı aracılığı ile bağlı bulunduğu bir trafo hattı vardır, yedekli jeneratör sisteminin çalışma aşamaları ise, ilk jeneratörün arızaya geçmesi ile başlar. Arıza veren jeneratör 10 saniye kadar tekrar devreye girmesi için beklenir, bu zaman zarfında aktif olmuyorsa; yedek jeneratör otomatik olarak devreye girer, bu çalışma formu jeneratör sistemi projesinde ek rapor halinde belirtilir. Bağlantı şalterleri aracılığı ile birbirine bağlı olan jeneratörler, birbirinin yükünü besleyebilir; kısa devre ya da aşırı akım tehlikesi için kurulan sigorta panelleri, sürekli aktif olmalıdır. Trafodan gelen elektriğin akım kaybı yaşaması sonucu devreye giren jeneratör, elektrik enerji değerlerinin normale dönmesi sonucu devreden çıkar, gerilimi trafoya tekrar devretmiş olur. Uzun süreli elektrik kesintilerinde şebeke elektriği kesintisiz olarak jeneratöre aktarılabilir.

Jeneratör sistemi projesinin hazırlık aşamaları

 Jeneratör sistemi projesi, herhangi bir tesisin, elektrik ihtiyacını daimi ya da aralıklı sağlayacak olan tüm jeneratörler için çizilmelidir. Alternatör ve motor değerleri 50hz, 1500 devir dakika-3000 devir dakika ile 60hz, 1800 devir dakika, 3600 devir dakika aralığında olan jeneratörler, en sık projelendirilen sınıftır. Projede analiz ve değerlemesi yapılan üniteler şunlardır:

 -Motor,

-Günlük yakıt tankı

-Radyatör

– Akü,

-Kontrol panosu

-Transfer panosu

 Jeneratör sistemi projesi çizilirken, jeneratörün kurulacağı zemin ve bina özellikleri ilk dikkate alınan unsurdur. Kapalı bir alana kurulacak jeneratör için projede mutlaka havalandırma sisteminin hesaplanarak çizilmesi gerekir. Buna ek olarak egzoz uzatımı ve kabin hesaplaması yine projede dikkat edilmesi gereken diğer konulardır. Jeneratörün yerleştirileceği zemin ise, çalışma verimliliği açısından hayati önemdedir. Zemin, su birikmeyen ve kuru bir yer olmalıdır. Üzerine koruyucu bir yükseklik ünitesine de, yine projede yer verilmesi, faydalı olabilir. Jeneratör sistemi projesi, tesise kurulacak jeneratörün, uzun yıllar aynı değerde çalışabilmesinin, kağıda dökümüdür. Proje çizim değerleri uluslararası ISO 8528 standardında belirlenmiştir. Tüm jeneratör üretim değerleri bu standarda göre düzenlenir. Jeneratör projesinde dikkat edilmesi gereken diğer unsur ise, havalandırma sistemidir. Kapalı alana yerleştirilecek olan jeneratörün ısı ve egzoz dumanının tahliyesini en doğru şekilde ayarlamak, proje hesaplamasının en zor bölümlerindendir. Havalandırma çizimi yapılırken yakıt tipi, jeneratörün gücü ve mekanın ölçüleri, birlikte değerlendirilir. Binanın elektrik tesisatı jeneratör projesinin hazırlık aşamasında ilk ele alınan verilerdendir. Bunu, jeneratörün hangi düzende çalışacağı, çalışma süreci, yüklenen güç ve değişken güç verilerinin hesaplanması takip eder. Jeneratör sistemi projesi, jeneratörün, hangi koşullarda ve nasıl çalışması gerektiğine dair oluşturulmuş, Teknik bir senaryodur.