Jeneratör sistemi toplumların elektriksiz yaşamaması için geliştirilen bir üründür. Bu sistem elektrik enerjisinin kesilmesinin ardında devreye girmektedir. Bu aletin temel çalışma prensibi mazotu ısıya dönüştürmektir. Bu dönüşümün ardından ısı enerjisi motor enerjisine dönüşmektedir.

İletişimden araçlarından aydınlatma ve iklim kontrolüne kadar günümüz toplumunda işletmeler ve evlerin çalışması için bir enerji sistemine ihtiyaç vardır. Jeneratör sistemi elektrik kesintisinin yaşandığı durumlarda mevcut duruma ek olarak bir güvenlik katmanı ekleyebilmektedir. Yedek jeneratörler, otomatik jeneratör sistemi ile şebeke gücünün kesilmesi durumunda önemli bazı sistemlerin çalışmaya devam edebilmesini sağlamaktadır.

 

 

Jeneratör Tipleri

Jeneratör sistemi yaktığı yakıta göre çeşitlere ayrılmaktadır. Bu çeşitlilik jeneratör almak isteyenler için de farklı alternatifler sunmaktadır. Benzinli, dizel, doğalgazlı olmak üzere 3 çeşit jeneratör bulunmaktadır.

Benzinli jeneratörler, jeneratör almak isteyenlerin en çok tercih ettiği seçenektir. Sebebi ise temin edilmesi kolay bir yakıt olmasıdır. Benzinle çalışan jeneratör setlerinin fiyatları düşüktür ve kolaylıkla taşınabilirler. Ancak benzin jeneratörlerinin sıkıntısı kullanım sürelerinin kısa olmasıdır.

Dizel jeneratörler benzinli jeneratörlere göre daha güçlüdür. Dizel yakıt da daha az yanıcıdır ve bulunabilirliği oldukça yaygındır. Uygun bakım ile dizel jeneratör setleri uzun süre dayanabilir. Dizel motorlar ayrıca ağır emisyonlar oluşturur.

Doğal gaz yaygın olarak bulunur ve uygun maliyetlidir ve bu da yeniden doldurma gerekmediği anlamına gelir. Ancak bir doğal gaz jeneratörü kolay taşınabilir değildir ve kurulumu oldukça pahalıdır.

Jeneratörlerin sahip olduğu dumanın temizlenebilmesi için de belirli sistemler geliştirilmiştir. Bu sistemlerin başında jeneratör nargile sistemi gelmektedir. Bu sistem ile jeneratörlerin dumanları kolaylıkla atılabilmektedir.

 

Jeneratör Kullanım Şekilleri

Jeneratör sistemi sahip oldukları ekonomik ve kullanışlı yapısıyla günümüzde çok fazla tercih edilen bir sistemdir. Jeneratörler çoğunlukla yük besleme kaynağı olarak kullanılmaktadır. Madencilik, şantiyeler, gemicilik sektörü gibi alanlarda jeneratörler yük besleme kaynağı olarak kullanılmaktadır. Bu uygulamalar dışında talep gücün çok çok arttığı uygulamalarda da sadece jeneratörlerle yük beslenir.

Jeneratörler elektriğin olduğu yerlerde elektrik kesildiği zaman yedek enerji kaynağı olarak kullanılır. Jeneratörlerin römorklu, tekerlekli olarak üretilebilir. Ayrıca enerji ihtiyacının olduğu yere taşınarak elektrik enerjisi sağlar. Bir çekici ile karayolunda çekilebilir yapılıdır. Mobil jeneratörler genellikle düşük güçlü olurlar. Jeneratöreler 1-12 kw civarında enerji üretebilmektedir. Ayrıca çok ağır değildirler ve taşınabilir bir yapıları vardır.

 

Jeneratör Soğutma Sistemi

Jeneratör sistemi nde iki farklı soğutma çeşidi bulunmaktadır. Bunlar hava soğutmalı ve sıvı soğutmalı sistemler olarak ikiye ayrılmaktadır. Hangi sistemin kullanılacağı jeneratörün gücüne bağlı olarak değişmektedir.

Hava soğutmalı sistem ile jeneratör içerisinde oluşan ısı, hava sirkülasyonunun sağlanmasıyla birlikte uzaklaştırılır. Açık havalandırmalı ve kapalı havalandırmalı olarak iki tipi vardır. Açık havalandırmalı sistemde; atmosferden alınan hava jeneratör içinde dolaşarak ısıyı üstüne alır. Üstüne aldığı ısı yüzünden ısınan hava atmosfere geri verilir. Kapalı havalandırmalı sistemlerde; dışardan alınan hava jeneratör içinde dolaştırılarak, ısıyı üstüne alır. Isınan hava ise jeneratör dışına verilmeden, içerde sirkülasyon yaptırılarak soğutulur ve tekrar döngüye sokulur.

Sıvı soğutmalı sistemde jeneratörün içinde oluşan ısı, sıvı soğutucu kullanılarak soğutulur. Sıvı olarak genellikle su, hidrojen ve çeşitli yağlar kullanılır. Sistemin yapısında bulunan pompa ile sıvı, jeneratör içine basılarak oluşan fazla ısıyı üstüne alır ve ısıyı normal seviyeye getirir. Isınan sıvı ise radyatöre geri gelerek soğutulup, tekrar sirkülasyona katılır.

Sıvı soğutucu olarak hidrojen soğutma sistemi yaygın olarak kullanılır. Hidrojen gazının ısı iletkenliği havaya göre 7 kat daha fazla olduğu için, hacmi artırmadan daha güçlü jeneratör tasarımları yapma imkanı doğar.

Hidrojen, jeneratör kasası içinde stator sargılarının çevresinde dolaşarak soğutmayı sağlar. Isınan hidrojen ise hidrojen su soğutucularında soğutulur.

Jeneratörlerde hidrojenin sızmasını önlemek için sızdırmazlık yağ sistemi mevcuttur. Bu sistemlerde ile sızdırmazlık labirentlerinde yağ basıncı hidrojen basıncından yüksek tutularak hidrojen gazının sızması önlenir. Aksi takdirde, hidrojen sızdırma yaparsa hava ile tepkimeye girerek yangın ve patlamalara sebep olur.

 

Jeneratörden Çıkan Sesler

 

Jeneratör sistemi nde ses oluşumunu sağlayan bazı parçalar vardır. Bu parçaların balında egzoz gelmektedir. Egzoz gazlarının titreyerek yayılmasından kaynaklanır. Mekanikten kaynaklı ses oluşumu vardır. Motor, alternatör ve kabin parçalarından kaynaklanır. Radyatörden gelen ses oluşumu vardır. Bu ses oluşumu soğutma havasının fan vasıtasıyla radyatör filtrelerinden geçmesinden kaynaklanır. Yapısal ses oluşumu ise vibrasyondan, gevşek montajdan kaynaklanır.

 

Jeneratör sistemi nde karşılaşılan bu ses kaynakları için bazı önlemler alınabilmektedir. Bu önlemlerin başında doğru yalıtım gelmektedir. Ses önleyici yalıtımlar ile bu ses oluşumları belirli ölçülerde engellenebilmektedir. Ayrıca Ses oluşumlarının önüne doğru montaj işlemi yapılarak da geçilebilmektedir.

 

Jeneratör Sistemi Çalışma Şekli

Jeneratör sistemi nasıl çalışır sorusu oldukça merak edilen konuların başında gelmektedir. Jeneratör sistemi genel itibariyle bir alternatör ve bir motordan oluşmaktadır. Motor ve alternatör birbirine entegre edilmiştir. Jeneratörün motor kısmında benzin, motorin, doğalgaz gibi yakıtlar yakılarak ısı enerjisine  ve daha sonra da mekanik enerjiye çevrilir. Motorda üretilen bu mekanik enerji motora bağlı alternatöre iletilir. Jeneratör çalışma sistemi ne göre alternatör mekanik dönme etkisi ile mıknatıslanır ve elektrik enerjisi üretir.

Elektriğin üretilmesi için bir dönme etkisine ve dolayısıyla mıknatıslanmaya ihtiyaç vardır. Jeneratör sisteminde makineye mazot koyarak motoru çalıştırıyoruz, bu motor bir alternatörü döndürüyor ve bu sayede elektrik enerjisi açığa çıkıyor.

Jeneratöründeki Parçalar

Jeneratör sistemi kendi içerisinde çeşitli parçaları barındırarak çalışan bir sitemdir. Bu sistemin içerisinde motor, alternatör, kontrol panosu, şase ve yakıt deposu, radyatör, kabin, yağlama sistemi egzoz sistemi, marş ve akü sistemi gibi parçalar mevcuttur.

Jeneratör sistemi nin çalışabilmesi için sahip olduğu parçaların başında motor parçası gelmektedir. Motor, jeneratördeki yakıtın yakıldığı ve ısı enerjisinin mekanik enerjiye çevrildiği kısımdır. Motor ne kadar büyük olursa o kadar fazla elektrik üretilebilir. Elektriğin üretildiği kısım ise alternatördür. Alternatörde mekanik enerji elektrik enerjisine çevrilmektedir. Şebeke kesildiğinde jeneratörün ne zaman devreye gireceğini belirleyen, jeneratörün teknik değerlerinin görüntülendiği kısma ise alternatör adı verilmektedir. Alternatöre jeneratörün beyni de denebilir.