Yazı İçeriği
Termik Röle Kullanım Amacı ve Çalışma Prensibi
Yapılan araştırmalar göstermiştir ki elektrik motorlarındaki arızaların %52’si elektriksel nedenlerle ortaya çıkmaktadır. Bu nedenler de motor koruma sistemleriyle en aza indirilebilmektedirler. Asenkron motorların sargıları bir izolasyon malzemesi ile kaplanmıştır ve bu malzeme uzun süre sıcaklığa maruz kaldığında deforme olur. Motor sargılarının izolasyonların bozulması motorun ömrünü kısaltarak arızalanmasına neden olur.
Motorlar ilk kalkış anlarında nominal akımlarının 6-7 katı kadar akım çekmektedirler. Kalkış anında çekilen bu akım çok kısa sürelidir ve motor nominal hızına ulaşınca akım değeri de nominal akıma geri düşer.
Her motorun plakasında anma akımı belirtilmiştir ve bu anma akımının üzerindeki akımla çalışması motorun izolasyonlarının deforme olmasına neden olur. Motorun yükünün fazla olması, motor rulmanlarındaki problem gibi nedenlerden dolayı motorlar bazen nominal akımının biraz üzerinde akım çekerler. Çekilen bu akım nominal akımın 1,5 – 2 katı kadar olsa bile motorun izolasyonlarına zarar verir. Ayrıca bu akım çok yüksek bir akım olmadığı için motor önündeki sigorta motoru korumaya yetmez. Bu gibi durumlarda motoru korumak için motor termik röleleri kullanılır.
Motor termik röleleri içerisindeki bimetal yayların ısınması sonucu şekil değiştirmesi esasına dayanan bir mekanizmaya sahiptir. Termik röle içerisindeki bimetal motora giden akım tarafından direk veya dolaylı olarak ısınır ve bükülerek içindeki mekanizmayı harekete geçirir. Bu mekanizmaya bağlı olan NC (normalde kapalı) kontaklar açılır. Motorun beslendiği hattaki kontaktörün bobin uçları bu kontaklardan geçirildiği için kontaklar açık duruma geçtiğinde kontaktör motorun beslemesini keserek motorun durmasını sağlar.
Termik rölelerin açma akımı motorun anma akımına göre ayarlanmalıdır. Kullanılan termik rölelerin karakteristik özelliklerine bağlı olarak genelde ayarlanan akımın 1.2 katı akımla 2 saat çalıştıktan sonra beslemeyi keserek motoru korumaya alır. Ayrıca ayarlanan akımın 6-7 katında 4-5 saniye içerisinde beslemeyi keserek motoru korumaya alır. En doğru kesim süresi için kullanılan termik rölenin açma karakteristik eğrisi incelenmelidir.
Termik röleler üzerinde akımın ayarlanmasını sağlayan bir pot, manuel veya otomatik reset seçimi için bir anahtar, manuel reset butonu, sinyal kontakları ve benzeri ekstra özelliklere sahiptirler. Kullanılan modele göre farklı özellikler de bulunabilir.
Kaynakça: