Yazı İçeriği
Kompanzasyon da Yapılan Hatalar
Kompanzasyon yapısı itibari ile her yönü iyi kurgulanmalı ve hesaplanmalıdır.
Yapılacak yanlış hesaplama veya yanlış ürün seçimi kompanzasyon sistemini verimli çalıştırmayacak ve reaktif tüketimden bir ceza gelecektir.
Bu yazımızda kompanzasyonda yapılan yoğun hataları ele alacağız;
Otomatik sigorta kullanmak
Bu yapılan yoğun hatalardan biridir. Kullanılması gereken sigorta tipi bıçak ( NH ) veya katuş sigorta olmalıdır çünkü bu tip sigortalar yüksek tepki hızı ve yüksek kesme kapasitesi (Icu ortalama 75kA – 100kA) değerinden dolayı daha verimli ve uzun ömürlüdürler.Klasik sigortalar kondansatörlerin sık devreye girip çıkması ve yüksek kalkış akımı yani demeranj akımından dolayı kontak yapışması yada bozulması gibi sorunlara yol açabilmektedir.
Kompanzasyon sisteminde seçilmesi gereken Reaktif Güç Kontrol Rölesi
Otomatik kompanzasyon sistemlerinde hassasiyeti belirleyen faktör, kademe sayısının çokluğu değil en küçük kademenin gücü ve doğru ayarlanmış bir kademe dizinidir.
Kademe sayısını belirleyen ise elde edilmek istenen maksimum gücün büyüklüğüdür.Otomatik kompanzasyon sistemlerinde kademeler belirli dizinlere göre yapılır. Buradaki amaç, en az anahtarlamayla hedef güce en kısa zamanda ulaşabilmek ve kompanzasyon sisteminin ilk yatırım maliyetini düşürmektir.
80 kVAr reaktif güç ihtiyacı olan bir tesise, 5 kVAr kademe hassasiyeti ile kompanzasyon panosu yapılacak. Bunu yaparken, 16 kademeli reaktif güç kontrol rölesinin tüm kademelerini kullanmak adına 16 adet 5 kVAr’lık kademe yaparsak, 16 x 5 = 80 kVAr’ı sağlarız. Bu durumda gerçekleştirilen dizi (1:1:1:1:…:1) dizisidir.
Bu sistem, 5 kVAr hassasiyet adımı ile 0 kVAr ve 80 kVAr arasındaki tüm güçleri kompanze edebilir.
Bunun yerine, kademe dizin mantığı (1:2:4:8) olan bir kompanzasyon sistemi olarak yaparsak. Kademe hassasiyeti yine bir önceki sistemdeki gibi 5 kVAr olsun. Yeni kademe tasarımımız 4 kademeden oluşan (5kVAr + 10 kVAr + 20 kVAr + 40 kVAr) bir sistem haline gelecektir. Bu sistem de 5 kVAr hassasiyet adımı ile 0 kVAr ve 80 kVAr arasındaki tüm güçleri şebekeye verebilir.
Doğru dizin seçildiğinde, 15 kademe yerine 4 kademeli bir çözüm ile de rahatlıkla sonuca gidilebilir.
Kademe dizini ile gereksiz yere birçok kademe yerine, birbirinin katı olacak şekilde bir dizin kullanarak hem aynı hassasiyeti sağlayabilir, hem de çok daha az sayıda malzeme (sigorta, kablo, kontaktör, pano, vs.) kullanarak ilk yatırım maliyetini ciddi oranda azaltabiliriz.
Bu noktada önemli olan ara kademeleride sistemin görmesini sağlayıp kompanzasyonun herzaman devrede olmasıdır.
Kontaktörün doğru çalışma gerilim de kullanılması
Kompanzasyon kontaktörlerinde çalışma gerilimine göre kullanılacak kvar değeri değişkenlik gösterir. Şöyleki 400-440V aralığı için kvar değeri 18 olan kontaktör 500 – 550V için 26kvar değerine kadar kullanılabilir.
KAYNAK: VOLTIMUM
